Dinimizin Kulturumuz Uzerindeki Etkileri

DİNİMİZİN KÜLTÜRÜMÜZ ÜZERİNDE ETKİLERİ

1.KÜLTÜR VE KÜLTÜRÜN ÖĞELERİ

Kültür bir ulus veya toplumun tarih boyunca geçirdiği yaşantılar sonucunda oluşturduğu maddi ve manevi birikimi demektir Daha kısa bir ifadeyle kültür bir toplumun yaşam biçimidir

Kültürün öğelerini iki grupta incelemek mümkündür Birinci gruba girenlere maddi unsurlar ikinci gruba girenlere ise manevi unsurlar denir Kültürün maddi öğelerini şunlardır Sanat, mimari ve edebiyat eserleri köprüler kervansaraylar camiler müzik aletleri ve eserleri, destanlar bu gruba örnek olarak verilebilir Giyim-kuşamla ilgili öğeler ile günlük hayatta kullanılan çeşitli araç ve gereçlerde maddi kültür öğeleridir

Manevi öğeler ise şunlardır. Dil, ahlak kuralları, din, estetik anlayışlar örf ve adetler, gelenek ve görenekler, düşünce eserleri, tarih bilinci vb

Türkiye Cumhuriyeti Devletinde yaşayan bizlerin ortak kültürünün adı Türk kültürüdür Bu kültürün maddi ve manevi öğeler bizi birbirimize bağlamaktadır Özellikle vatan, bayrak, istiklal marşı gibi öğeler bizim birliğimizi simgeler

Kültürün maddi ve manevi öğelerini birbirinden ayrı görmek olanaksızdır Çünkü bunlar birbirlerinden sürekli etkilenmektedirler Ortaya konulmuş bir maddi öğenin arkasında mutlaka manevi unsurların etkisi vardır

Bütün bu kültür öğeleri Türkiye Cumhuriyeti Devletinin koruması allındadır Bunun için, her Türk vatandaşının bu değerlere sahip çıkması gerekir Kültürel değerlerine sahip çıkmayan uluslar özgürlüklerini korumada sıkıntıya düşerler

2 -KÜLTÜRÜMÜZÜN AYRILMAZ ÖĞESİ OLARAK DİN

Din, kültürü oluşturan önemli bir öğedir. Dini, kültürü oluşturan öğelerden ayrı düşünmek olanaksızdır Dünyadaki çeşitli dinlere inanan insanlar, kültürel olarak ortak bir nitelikle anılabilmektedir Örneğin, Hıristiyan kültürü, Yahudi kültürü Budist kültürü ve İslam kültürü gibi

Kültürün ayrılmaz bir öğesi olan din, diğer kültür öğeleri üstünde etkiye sahiptir Her kültür, inanılan dinin izlerini taşır Bu, bütün dinlerin özelliğidir Diller ahlak kuralları, sanat ve edebiyat, tarih vb bütün kültür öğeleri dinden etkilenmişlerdir Hepsinin içeriğinde inanılan dinin izleri vardır Bunun için din, basit bir kültür öğesi değildir Aksine diğer öğeleri de etkileyen bir niteliğe sahiptir

Dinin bu etkin özelliği bize şunu hatırlatmaktadır Bir kültürü anlayabilmek ve yaşayabilmek, diğer bütün öğeler gibi, din öğesini de iyi tanımayı gerektirmektedir içinde yaşanılan kültürü doğru anlayıp yaşabilmek için bu daha da önemlidir



3. DİNİN KÜLTÜRÜMÜZ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Dinin kültürümüz üzerinde önemli etkileri vardır. Bizim kültürümüz üzerinde etkili olan ise İslam dır. Çünkü Türk ulusunun %99'u Müslüman’dır. Geri kalanı ise diğer dinlere mensup vatandaşlarımızdan oluşmaktadır. Dolayısıyla bizim kültürümüz üzerinde etkili olan din, İslam dinidir.

İslam dinini hemen bütün kültürel unsur ve değerlerimiz üzerinde etkisi vardır. Bu etki bugün de devam etmektedir. Dilimiz, edebiyatımız, örf ve adetlerimiz, sanatımız, musikimiz ve mimarimiz üzerinde İslam dininin etkileri bulunmaktadır. Bu etkileri, bazen anlayarak, bazen de farkında olmaksızın yaşamaktayız. Oysa, bu etkilerin neler olduğunu bilirsek, onlara karşı daha bilinçli davranma şansına sahip olabiliriz. Böylece, onları anlama ve ilerletme şansını da yakalayabiliriz.

İslam dininin kültürümüz üzerindeki etkilerini, kültürümüzün öğeleri üzerinde inceleme yaparak ortaya koyabiliriz.

3. 1. Dilimizdeki Dini Motifler

Türkler, diğer Müslüman uluslar gibi, İslam’ı Araplardan öğrenmiştir. Dolayısıyla İslam'ın anlaşılmasında ve anlatılmasında Arapça'nın önemli etkisi görülmektedir. Aynı etkiyi dilimizde de görmek mümkündür. Ancak, her millet gibi biz de İslam kendi dilimiz ile anlamayı denemişiz ve bunu da başarmışızdır .Özellikle cumhuriyetten sonra din ile ilgili bilgilerimizi Türkçeleştirme çabaları olmuştur. Bunu yaparken, dilimize yerleşmiş olan bazı dini kelime ve kavramları korumuşuzdur. Çünkü o kelime ve kavramlar , zaten bizim dilimizin birer parçası haline gelmiştir .Hatta onlara, Arapça asıllarından farklı anlamlar yükleyerek Türkçeleştirmişizdir. Namaz, oruç, ezan, ramazan, cuma, cemaat, maşallah, inşallah, teravi, selam, peygamber gibi kelimeleri örnek olarak inceleyebiliriz. Namaz ve peygamber kelimeleri İran dili olan Farsça’dan Türkçe’mize girmiştir. Ezan, ramazan, maşallah, inşallah, teravi ve selam kelimeleri Arapça kökenli kelimelerdir .Ancak, Türkçe konuşan herkes bu kelimelerin anlamlarını bilir. işte bu yüzden bunlar artık Türkçeleşmiş kabul edilmekte ve kullanılmaktadır.

3.2. Edebiyatımızda Dini Motifler

Edebiyatımızda dini motifler önemli yer tutmaktadır. Çünkü Müslümanlığı biz en iyi şekilde anlamış ve anlatmış bir ulusuz. Dolayısıyla, kültürümüzün her öğesine dinimiz etkileri sinmiştir. Edebiyatımız da bundan nasibini almıştır.

Edebiyatımızda dini motifleri iki açıdan ele almak mümkündür. Birincisi çok kısa olarak şöyle açıklanabilir: Dilimizde dini kelime ve kavramlar etkili bir şekilde yer aldığı için, hemen her edebi eserde bu kelime ve kavramlara rastlamak mümkündür. Ayrıca, değer hükümlerimiz açısından da durum farklı değildir. Helal haram, doğru, yanlış, günah, sevap, hayırlı, hayırsız gibi diğer hükümlerinin şekillenmesinde dinimizin etkisi vardır. Bu kelimeler ise edebi eserlerde sıkça kullanılmaktadır.

Dinin edebiyatımıza ikinci etkisi ise özel bazı edebi türler ortaya çıkarmasıdır.



DUA

Ulu Tanrım, şu karanlık yolları Bizi sana ulaştıran yollar et! ihtirasla kilitlenmiş kolları ,

Birbirini kucaklayan kollar et!

Roman, Hikaye ve Tiyatro Eserlerinde Dini Motifler

Edebiyat eserlerimiz arasında önemli yer tutan roman ve hikayelerde de çok sayıda dini motiflere rastlarız. Bunlardan bir kısmında doğrudan din ile ilgili konular işlenir. Bir kısmında ise, hayatın akışı içerisindeki dini olaylar anlatılmaktadır.

3.3. Örf ve Adetlerimizde Dini Motifler

Örf ve adetlerimiz kültürümüzün etkili öğeleri arasında yer alır. Onlar da milletimizin uzun yıllar yaşadıklarının birer ürünüdürler. Örf ve adetlerimizin oluşmasında dinin etkilerini de görmek mümkündür.

Büyüklere saygı göstermek, küçüklere sevgi ile yaklaşmak. Darda olan yardım etmek. Komşular arasındaki yardımlaşmak, misafire ikramda bulunmak, hastaları ziyaret etmek. Bayramlaşmalar, kabir ziyaretleri. Allah'ın emriyle gelin alıp vermek, gelin evine Kuran hediye etmek, kurban kesmek, düğünlerde kutlamalar vb. bizim güzel örf ve adetlerimizdendir. Bunların hepsinde dinimizin öğütlerinin katkıları bulunmaktadır.

3.4. Musikimizde Dini Motifler

Türk kültüründe dini duygu ve düşünceleri anlatmak için de musiki kullanılmıştır. ilahiler, nefesler ve dini içerikli şarkılar bestelenmiştir. Sonuçta, Türk Tasavvuf Musikisi ortaya çıkmıştır. Dinin musikimiz üzerindeki etkilerine bir örnek olarak aşağıdaki ilahiyi inceleyebiliriz.

3.5 MİMARİMİZDEKİ DİNİ MOTİFLER

Mimari üzerinde dinin etkisi yadsınamayacak kadar büyüktür. Bunun en güzel örneklerini ibadethanelerde görürüz. Bütün dinler kendi ibadethanelerini özenle ve ulaşabildikleri en yüksek ustalıklarla yapmışlardır. Bu eserler, o kültürün simgesi haline gelmişlerdir. Örneğin, Türkiye ile ilgili tanıtım resimlerinde en çok

yer alan görüntülerin arasında birer sanat harikası olan camiler ve minareleri gelmektedir.

4. KÜLTÜRÜ ANLAMADA DİNİ DOĞRU ANLAMANIN ÖNEMİ

Din, hem kendisi bir kültür öğesidir hem de diğer öğeler üzerinde etkisini göstermektedir .Dolayısıyla dini unutan veya öğrenmeyen insan ve toplumlar , sadece bir kültür öğesini unutmuş ve öğrenmemiş olmaz. Aksine onlar , diğer kültür unsurlarını anlamakta da zorluk çeker .

Musikimizdeki, edebiyatımızdaki ve mimarimizdeki dinsel öğeler sahipsiz kalır. Böyle bir durumda kültürel zenginliklerimizin başkalarının elinde geçmesi ihtimali doğar. Nitekim, biz kıymetini anlayamadığımız için bir çok kültür varlığımız yurt dışına kaçırılmıştır. En korkuncu da, bunların önemli bir kısmı bizim insanlarımız tarafından para için satılmıştır.

Dini doğru anlayamayan insanlar , kültür içerisinde sürekli değişerek yaşayan dinsel anlayışları kavrayamamaktadırlar. Onlar, bir zamanların ihtiyaçlarına göre yapılmış bazı şeyleri, dinin kendisi zannederek, değişmeye ve gelişmeye karşı çıkmaktadırlar. Aynı şekilde dinden haberdar olmayanlar da her şeyin her şekilde değişebileceğini zannederek hareket etmektedirler. Böyle olunca da bir kargaşa ortamı doğmaktadır.

Oysa, dini doğru anladığımız zaman, kültürümüz içerisindeki dini motifleri daha rahat anlayabiliriz. Doğru anladığımız zaman neyin niçin ve nasıl değiştiğini veya değişmesi gerektiğini görebiliriz.

5. DİNSEL BAĞNAZLIĞIN ZARARLARI

Bağnazlık, bir inanışa, bir düşünceye bilgisizce aşırı ölçüde bağlanıp ondan başkasını düşünmeme anlamına gelir. Bağnaz kişi, kendi düşüncesinden başkasına hayat hakkı tanımayacak kadar aşırılık gösteren kişi demektir. Bu anlamda kullanılan bir diğer kelime de taassuptur.

Taassup, ''hoşgörü''den yoksun her türlü düşünce, fikir ve anlayışı içine almaktadır. Bundan dolayı, taassup sahibi kişi kendi anlayışı dışındakilere hak tanımaz. Karşısındakilerin de, en azından kendilerine göre haklı olabileceklerine ihtimal vermez.

Taassup sadece din ve inanç konuları için geçerli değildir. Diğer fikir ve düşünceler için de geçerlidir .

Taassubun sebebi büyük ölçüde cehalet, yani bilgisizlik olduğuna göre, taassupsuzluğu sağlamanın yolu eğitimden geçmektedir. Bu konuda herkese büyük görevler düşmektedir. Ancak, görevin en önemli kısmı devletin üzerindedir.

Türkiye Cumhuriyeti Devleti, bu konuda üzerine düşeni, imkanları çerçevesinde yapmaya çalışmaktadır. Her alanda, okullar açmakta, örgün ve yaygın eğitim imkanları hazırlamaktadır. Devlet, Din konusunda en doğru ve en güvenilir bilgilerin öğrenilmesi ve dini bağnazlığın önlenmesi için imam Hatip Liseleri açmaktadır. Ayrıca, okullarda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersleri okutmaktadır.