Dini Bilgiler Ansiklopedisi
Dinimizin Emrettigi Guzel Davranislar
DİNİMİZİN EMRETTİĞİ GÜZEL DAVRANIŞLAR
DİNİMİZİN EMRETTİĞİ İYİ VE ÖVÜLEN TUTUM VE DAVRANIŞLAR
1-- Allah’ı sevmek, O’nun emirlerine uymak ve ona şükretmek: Bizleri yoktan var eden bizlere sayılmayacak kadar nimetler ve imkanlar sunan yüce Yaratıcıyı elbette sevmeli ve emirlerine uymalıyız.O’na şükretmeliyiz.
2--Allah’tan Özür Ve Bağışlanma Dilemek (Tövbe): Her insan bazı hatalar ve günahlar işleyebilir. Ancak önemli olan bu günahların farkına vararak onları bir daha işlememeye karar vererek Allah’tan affedilmeyi istemektir. Günahlarından dolayı tövbe edenleri de Yüce Allah affedeceğini bildirmiştir.
3-- Allah’ı Yardıma Çağırmak (Dua) : Dünyada insanların gücünü aşan işlerde sığınılacak tek yer Allah’tır. İnsan sadece sıkıntı zamanlarında değil her zaman Allah’a dua etmelidir. Kur’an-ı Kerim’deki en güzel dualardan biride Rabbena ve Rabbenağfiirli dualarıdır.Rabbena duasında “Ey rabbimiz bize dünyada da iyilik ver, ahirette de iyilik ver, bizi cehennem azabından koru”. Rabbeneğfirli duasında ise “Ey rabbimiz beni annemi, babamı ve bütün müminleri hesap gününde koru, mağfiret et”
4-- Genel olarak iyilik ve doğruluk: İslam dini genel olarak iyi ve doğru olan her fiilin insanlar tarafından işlenmesini istemiştir.
5-- İyilikte yardımlaşmak, kötülüğe karşı koymak: İnsanlar iyi işlerde birbirleriyle yardımlaşmak tek başlarına karşı koyamadıkları kötülüklere karşıda birlik olmalıdırlar. Bu konuda K. Kerim’de şöyle buyuruluyor: “Mümin erkeklerle mümin kadınlar da birbirlerinin velileridir. Onlar iyiliği emreder, kötülükten alı korlar, namazı dosdoğru kılarlar, zekatı verirler, Allah ve Rasulüne itaat ederler. İşte onlara Allah rahmet edecektir. Şüphesiz Allah azizdir.hikmet sahibidir”. (9/71)
6-- Başkalarına Maddi Yardımda Bulunmak: Maddi olarak fakir ve yoksul durumda olanlara yardım etmek İslam’ın emrettiği güzel bir davranıştır. Maddi durumu iyi olanlar hallerine şükretmeli ve fakir kimselere de yardım etmelidirler. Bu konuda K. Kerim’de şöyle buyuruluyor: “Eğer Allah’a ödünç verirseniz, Allah onu sizin için kat kat artırır ve sizi bağışlar. Allah çok mükafat verendir, ceza vermekte acele etmeyendir”.(64/17)
7-- Namuslu Olmak: Her insanın ahlaklı olmasını emreden İslam, insana ahlaki olmayan her türlü yolu ve namussuzluğu yasaklamıştır. Bu konuda K. Kerim’de şöyle buyuruluyor: “Ve onlar ki, iffetlerini korurlar”.(23/5)
8-- Arabuluculuk Yapmak: Kavga eden küs olan insanların arasını düzeltmeyi emir eden İslam, üç günden fazla bir müslümanın diğerine küs durmasını yasaklayarak toplumun sevgi, barış ve huzurlu olmasını emretmiştir. Bu konuda K. Kerim’de şöyle buyuruluyor: “Eğer müminlerden iki gurup birbirleriyle vuruşurlarsa aralarını düzeltin. Şayet biri ötekine saldırırsa, Allah’ın buyruğuna dönünceye kadar saldıran tarafla savaşın.Eğer dönerse artık aralarını adaletle düzeltin ve her işte adaletli davranın. Şüphesiz ki Allah, adil davrananları sever”.(49/9)
9-- Emanete Riayet Etmek: Güvenilir Muhammed olan Peygamberin ümmeti olarak bizlere de emanete riayet etmek düşer. Bize verilen bir emaneti kendi malımız gibi korumalı ve zamanı gelince sahibine teslim etmeliyiz. Bu konuda K. Kerim’de şöyle buyuruluyor: “Biz, Onların boyunlarına halkalar geçirdik. O halkalar çenelere kadar dayanmaktadır. Bu yüzden kafaları yukarı kalkıktır”. (23/8)
10-- Adil Olmak: Haklıya hakkını vermek, suçluya da cezasını vermek olarak tanımlanan adalet, müslümanın vazgeçilmezi olmalıdır. Adalet olmayan toplumda yolsuzluk ve kavga olur. Bu konuda K. Kerim’de şöyle buyuruluyor: “Muhakkak ki; Allah, adaleti, iyiliği, akrabaya yardım etmeyi emreder, Çirkin işleri, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor”. (16/90)
11-- Hoşgörü ve bağışlama: Birbirimize karşı hoşgörülü olmamızı emreden İslam, bu anlayış sayesinde insanlar arasındaki huzursuzlukların çıkmasını önlemeye çalışır.Bu konuda “Öfkeyle kalkan zararla oturur” atasözü bu gerçeği açıklamaktadır. Her Müslüman öfkesini kontrol etmeli başkalarının hatalarını mümkün olduğunca hoş görmeli ve bağışlamalıdır. Bu konuda K. Kerim’de şöyle buyuruluyor: “O takva sahipleri ki, bollukta da darlıkta da Allah için harcarlar, öfkelerini yutarlar ve insanları affederler.Allah da güzel davranışta bulunanları affeder”. (3/ 134)
12-- Alçak gönüllük: İnsanların kibir ve gururlu olmamalarını, büyüklük taslamalarını yasaklayan İslam alçak gönüllü olmayı emretmiştir. Bu konuda K. Kerim’de şöyle buyuruluyor: “Küçümseyerek insanlardan yüz çevirme ve yeryüzünde böbürlenerek yürüme. Zira Allah, kendini beğenmiş övünüp duran kimseleri asla sevmez”. (31/18)
13-- Sözünde Durmak: Verilen sözü yerine getirmek çok güzel bir davranış olmakla beraber sözünde durmayanlar toplumda da Allah katında da sevilmezler ve yalancı diye anılırlar. Allah bu tavrı yasaklayarak sözünde durmayı ve doğru konuşmayı emrediyor. Bu konuda K. Kerim’de şöyle buyuruluyor: “Ey iman edenler! Yapacağınız şeyleri niçin söylüyorsunuz. Yapamayacağınız şeyleri söylemeniz, Allah katında büyük bir nefretle karşılanır”. (61/2-3)
14-- Görgülü Olmak: Topluma uyulması gereken nezaket kurallarına uymakta güzel davranışlardandır. Müslüman kibar, efendi ve nazik olmak zorundadır. Bu tavırla insanlarla diyalogu daha iyi olmakla beraber Allah’ın da hoşnut olduğu bir işi yapmış olur. Bu konuda K. Kerim’de şöyle buyuruluyor: “Bir selam ile selamlandığınız zaman sizde ondan daha güzeli ile selamlayın.yahut aynı ile karşılık verin. Şüphesiz Allah, her şeyin hesabını arayandır”. (4/86)
15-- İnsanlara iyi davranmak ve güzel söz söylemek: Toplumda huzuru barışı ve güveni sağlamak için bütün önlemleri alan İslam beşeri ilişkilerde huzuru huzur’u dinamitleyen fiilleri engellemek için insanlar arsındaki münasebetleri “güzel söz ve güler yüz” esasına dayandırmıştır. Bu konuda K. Kerim’de şöyle buyuruluyor: “Kullarıma söyle sözün en güzelini söylesinler. Sonra şeytan aralarını bozar.Çünkü şeytan insanın apaçık düşmanıdır”. (17/53)
16-- Dünya ahiret dengesini Korumak: İnsanlar dünyada yaptıkları işlerin ahirette karşılığını görecekleri bilinciyle hareket etmelidirler. Bu bilinç onlara hep dengeli hareket etmeyi öğretecektir. Bu konuda K. Kerim’de şöyle buyuruluyor: “Doğrusu dünya hayatı ancak bir oyun ve eğlencedir. Eğer iman eder ve sakınırsanız Allah size mükafatınızı verir”. (47/36)
Evet görülüyor ki İslam, insanların huzurları, mutlulukları için bütün önlemleri almış ve bazı fiilleri emrederek bazılarını yasaklamıştır. Dünyada ve ahirette mutlu olmak isteyen her insan bu kurallara uymalıdır ki huzuru ve mutluluğu yakalayabilsin.